| ||
![]() | ||
XI PRZEDNÓWEK w POLANACH | ||
Specjalne wyróżnienia przyznano:
| ||
Kilka zdjęć z przebiegu XI Przednówka w Polanach | ||
Przednówek dawniej oznaczał okres pomiędzy końcem zimy, a początkiem lata, kiedy to kończyły się już nagromadzone na zimę zapasy żywności, rolnicy czekali pierwszych zbiorów.
Na Podhalu był to szczególnie trudny czas. Nierzadko boleśnie dotykał mieszkańców gór, którzy borykali się z głodem. W niedostatku spożywali warmuz, grule zmieszane z polnym zielem. Dzisiaj ludność górskiej krainy nie doświadcza już owej biedy. Od 1978 roku Związek Podhalan w Kościelisku i zespół "Polaniorze" w tym czasie organizują imprezę pod nazwą "Przednówek w Polanach". Jest to jedyna w swoim rodzaju prezentacja twórczości artystów ludowych, na wskroś własna i autentyczna. Integruje ona mieszkańców Polan, którzy chętnie uczestniczą w jej organizacji. Od kilku lat działalność tę wspiera finansowo Gmina Kościelisko. Impreza ma na celu ukazanie bogactwa kulturowego polskich regionów, przede wszystkim zaś popularyzację tradycji rodzinnego muzykowania, śpiewu, tańca i twórczości artystycznej, a tym samym przekazywanie cennych wartości rodzimej kultury z pokolenia na pokolenie. Ważnym zadaniem "Przednówka w Polanach"; jest także promocja naszej gminy. Włączamy się w akcję promocyjną polskich regionów, aby pokazać wszystkim Europejczykom naszą wyjątkową i niepowtarzalną kulturę góralską. W ramach imprezy tradycyjnie odbywa się paradny przejazd wozami konnymi przez wieś, poczęstunek na bacówce, zabawa przy muzyce góralskiej, a także następujące przeglądy: Przegląd grup rodzinnych, Przegląd śpiewu obrzędu weselnego, Przegląd śpiewu pasterskiego i gry na instrumentach pasterskich im. Jana Folfasa-Grzybka, Przegląd muzyk młodzieżowych im. Andrzeja Styrczuli-Maśniaka i Marka Łabunowicza- Maji, Przegląd muzyk weselnych im. Stanisława Nedzy-Chotarskiego i Stanisława Szczepaniaka-Bańscorza. Tegoroczną atrakcją "Przednówka" jest również rodzinna wystawa strojów góralskich, haftowanych głównie przez siostry Zofię Łukaszczyk i Annę Michalik. Zamiłowanie do haftu i szycia artystki przejęły od swojej matki Marii Stopkowej. W prezentacji tej znajdą się dodatkowo prace Magdaleny Michalik i Katarzyny Michalik, reprezentujących kolejne pokolenie rodziny Stopków z Kościeliska. W tym roku po raz pierwszy pojawiły się kiermasze sztuki ludowej i oferty turystyczne niedawno powstałego Koła Kwaterodawców "Kościeliska Dziedzina", działającego przy Związku Podhalan. Głównymi organizatorami imprezy są Związek Podhalan Oddział Kościelisko, Wójt Gminy Kościelisko, oraz Gminny Ośrodek Kultury Regionalnej Kościelisko. | ||
Patroni "Przednówka w Polanach" Stanisław Szczepaniak-Bańscorz (1899-1951)Od najmłodszych lat grywał z kolegami, przede wszystkim ze Stanisławem Chotarskim, Antonim Chotarskim, Józefem Szczepaniakiem-Sywarnym, Stanisławem Szczepaniakiem-Sywarnym. Towarzyszyli mu również Michał, Jan i Franciszek Karpiele-Bułecki. Bardzo cenił swojego teścia Bartusia Obrochtę, od którego wiele się nauczył. Stanisław Szczepaniak-Bańscorz zajmował najważniejsze stanowiska gminne jako sekretarz i wójt, udzielał się społecznie, m.in. współtworzył Związek Podhalan w Kościelisku, organizował występy regionalne, również za granicą. Zmarł w 1951 roku. Jest pochowany na cmentarzu w Kościelisku.
Stanisław Nędza Chotarski (1893-1972)
Urodził się 4 lipca 1893 roku w Kościelisku. Znakomity prymista z Kościelisk. Grywał z Bartkiem Obrochtą. Stworzył muzykę braci Chotarskich: Jana Stanisława i Antoniego.W 1935 roku podczas uroczystości Święta Gór otrzymał indywidualną nagrodę jako prymista. W 1336 roku był na olimpiadzie w Berlinie. W 1952 roku Chotarski ze swoją muzyką zajął czołowe miejsce w I Konkursie Muzyk Góralskich w Zakopanem z okazji 15 rocznicy śmierci Karola Szymanowskiego. W tym samym roku został zatrudniony w Domu Ludowym w Kościelisku do nauki muzyki góralskiej. Wtedy powstał także w Kościelisku zespół "Twórczość" którym Stanisław był prymistą. Włodzimierz Kotoński kompozytor, autor książki "Góralski i zbójnicki" opiera się prawie w całości na przykładach muzycznych od Stanisława Nędzy-Chotarskiego. W latach pięćdziesiątych Polskie Radio kilkakrotnie nagrało jego muzykę. W 1954 r. nagrał płytę długogrającą ze śpiewem Józefa Styrczuli. Z początkiem lat 60-tych nagrał druga płytę z zespołem "Podhale". Był też autorem opracowania muzycznego do "Jadwisi spod Regli". Brał także udział przy realizacji filmów: "Burza nad Tatrami", "Błękitny krzyż", "Czarci żleb". Zmarł 2 lutego 1972 roku. Jest pochowany na cmentarzu w Kościelisku
Andrzej Styrczula-Maśniak (1957-1978)
Urodził się 2 stycznia 1957 roku w Kościelisku. Skrzypce pierwszy raz wziął do rąk w wieku 3 lat. Najpierw grał z tatą, z braćmi Stanisławem i Władysławem, a także z dziadkiem Sywarnym.Ukończył szkołę muzyczną I stopnia w Zakopanem. Z zespołem im. Klimka Bachledy wyjechał do USA i Kanady. Wspólnie z braćmi i z kolegami stworzyli zespół młodzieżowy, w którym aranżowali przeboje zespołu "Skaldowie". Należał do rodzinnego zespołu "Maśniaki". Razem ze stryjami i braćmi grał na wielu weselach, zabawach i ogniskach nuty góralskie, słowackie, węgierskie, polki, walczyki. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Zakopanem przygotowywał się do egzaminu na Akademię Medyczną w Krakowie. Zginął tragicznie 23 czerwca 1978 roku. Jest pochowany na cmentarzu w Kościelisku.
Marek Łabunowicz "Maja"(1973-2001)
Urodził się 11 listopada 1973 roku. Wybitnie uzdolniony multiinstrumentalista z Kościeliska. Ukończył klasę fortepianu w szkole muzycznej. Znakomicie potrafił grać na pianinie, altówce, piszczałce. Pierwszy cymbalista na Podhalu. Wyrastając w tradycji muzycznej Kościeliska związał się z zespołem "Polaniorze". Swoim talentem dzielił się z innymi. Wielu młodych muzykantów zawdzięcza mu umiejętność grania na skrzypcach i basach. Bezinteresownie dawał lekcje grania w szkołach oraz w ogniskach Związku Podhalan. Jeździł często na Słowację. W niektórych wsiach słowackich znano go tak jak w rodzinnym Kościelisku. Uczył się grać od Słowaków. Oni także uczyli się od niego. Równie często grywał z zespołami spoza Podhala: z zespołem "Kapela" z Żywca, z kwartetem Zbigniewa Namysłowskiego, z "Golec uOrkieskrą", z zespołem "Harlem", z "Brathankami", Edytą Geppert.Druga jego pasja to góry. W 1992 roku złożył przysięgę jako ratownik TOPR-u. Podczas swojej jedenastoletniej służby ponad pięćdziesiąt razy uczestniczył w akcjach ratunkowych. W niedzielę 30 grudnia wyruszył na swoja ostatnią akcję ratunkową. Zginął w lawinie pod Szpiglasową Przełeczą ratując drugiego człowieka. Został pochowany na "Pęksowym Brzyzku" w Zakopanem | ||